Het Fontys instituut ICT zal de komende jaren in Tilburg en Eindhoven nieuwe huisvesting krijgen. De manier van onderwijs is aan het veranderen. Men wil in de toekomst nog verder gaan in het werken in de vorm van projectgroepen aan de hand van zogenaamde ‘topics’. De projectgroepen vragen een activiteitgerichte huisvesting. De nieuwe manier van werken zal gebeuren in de zogenaamde OILs (Open ICT Labs). Dit zijn grote open ruimtes waarin zo’n 150 studenten in kleinere groepen samenwerken. Deze labs stimuleren de studenten om intensief aan de slag gaan met elkaar. Juist het samen werken en leren van en met elkaar is het belangrijkste doel. De ruimte dient dit te faciliteren. De ruimte dient ook flexibel en open te zijn, zodat er gedurende een dag verschillende activiteiten plaats kunnen vinden. Er zal niet meer klassikaal lesgegeven worden en de docent beweegt zich als een coach in de ruimte tussen de studenten.

Om dit te bereiken is het instituut al vroegtijdig gaan nadenken over wat hun onderwijsvisie betekent voor de huisvesting, maar ook voor de manier van werken door oa. de docent. In 2016 zijn zij met werkgroepen aan de slag gegaan om dit voor te bereiden.

Programma van eisen van een OIL

In de zomer 2016 heb ik samen met het team voor dit onderwijsconcept een ruimtelijke vertaling gemaakt in de vorm van bouwstenen: het programma van eisen van een OIL. Welke stoelen zijn er nodig? Hoeveel rust en concentratie is gewenst ten opzichte van de informelere plekken? En zo kwamen er nog meer praktische vragen aan bod. Op basis van dit PvE heb ik een aantal basisprincipes van de Labs getekend. Welke configuraties zijn denkbaar? Hoe open en flexibel moet de ruimte worden? Hoeveel vierkante meters zijn er dan nodig?

3D print en co-creatie met medewerkers

In het najaar 2016 zijn de bouwstenen besproken met de teams. Met behulp van 3D geprinte modellen van deze bouwstenen heeft het team in workshops verder gezocht naar de ideale onderwijsomgeving. De conclusies die hieruit kwamen, bv. de behoefte aan een goede gefaciliteerde plek om te presenteren, zijn hieruit meegenomen.

Pilot OIL

Alle conclusies zijn samengebracht en in het voorjaar ben ik aan de slag gegaan om samen met de werkgroep een Pilot omgeving te ontwerpen in het bestaande gebouw. Deze omgeving met een heel open karakter en gericht op flexibiliteit, is in de zomerperiode 2017 gerealiseerd. Mijn ontwerp is ondergeschikt geworden aan het groeiproces van het instituut richting hun nieuwe onderwijsomgeving. De ruimte moet vooral faciliterend werken en niet tegenwerken. De keuzes die ik heb gemaakt zijn voornamelijk gericht op het brengen van rust en een prettige, huiselijke sfeer. Verder zijn er een aantal voorzieningen getroffen om rustige plekken te creëren: zo is er een stilte ruimte gemaakt voorzien van bouwkundige wanden, er zijn verrijdbare roomdividers met akoestische waarden geplaatst en op twee plekken kan een groepstafel door middel van een gordijn worden afgeschermd.

In het schooljaar 2017-2018 wordt gekeken hoe deze OIL het beste past in de nieuwbouw. Er wordt vanuit verschillende invalshoeken gekeken wat wel en niet goed werkt en wat nog verbeterd kan worden. Wat zijn de DO’s en DON’Ts van zo’n dergelijk OIL. De ruimte wordt intensief geëvalueerd. Er wordt ook gekeken welke invloeden de ruimte heeft op de manier van lesgeven en andersom: hoe kan de ruimte de manier van onderwijs stimuleren?

Het was een bijzonder traject om aan mee te mogen werken en het blijft bijzonder om de leermomenten het komende jaar ook te kunnen volgen!